In de dierenwinkel kan je knaagdierenvoer of voer speciaal voor tamme ratten aanschaffen. Dit is gemengd voer bestaande uit verschillende soorten zaden en brokjes. Naast gemengd voer zijn er ook (laboratorium)brokken te koop. Het lijkt heel eenzijdig, maar een brok bevat alle voedingstoffen die hij nodig heeft. Naast het basisvoer kan je de tamme rat ook extratjes en lekkernijtjes geven zoals gekookte eieren of gedroogd brood. Zo zorg je voor extra diversiteit.
Natuurlijk heeft een tamme rat naast voer ook water nodig.
Speciaal gemengd voer voor tamme ratten
Verschillende fabrikanten zoals Versele-Lage, Supreme en Hopefarms hebben voer op de markt gebracht speciaal bestemd voor tamme ratten. Dit voer bestaat hoofdzakelijk uit graan, zaden, noten en brokken. Veel voer is samengesteld op basis van plantaardige eiwitten en bevatten geen dierlijk eiwitten. Een rat in het wild eet naast zaden en noten ook insecten en andere kleine knaagdieren. Daarom vinden sommige rattenkenners dit voer niet voldoende en vullen het zelf aan met bijvoorbeeld hondenbrokken of een gekookt eitje. Natuurlijk hebben de voerfabrikanten hierop ingesprongen en hebben ook voer op de markt gebruikt waar wel dierlijk eiwit inzit.
Wanneer je de voedingsstoffen van de verschillende voerfabrikanten vergelijkt, dan zul je zien dat het niet gelijk is en verschillen zit in hoeveel vitaminen, koper, ruw eiwit, ruw celstof en ruw as. Dit komt omdat de mening over wat precies in het voer moet zitten, verdeeld is. Beste is om de tamme rat het voer te geven wat hij het lekkerste vindt en waar jijzelf een goed gevoel bij hebt.
Hieronder staan een aantal bekende merken die in hun collectie een speciaal gemend voer voor tamme ratten aanbieden.
Supreme Reggie Rat Original food
Fabrikant: Supreme
Hoeveelheid: 850 gram
Prijs: 4,49 euro
Voedingsrichtlijnen: Ratten vertonen van nature voedsel zoekgedrag en het verdient daarom aanbeveling om hun dagelijkse voeding in twee proties te verdelen, één portie in de ochtend en de andere in de avond. Om de kans op selectief eten te beperken, geeft u de tweede portie pas nadat de eerste portie volledig is opgegeten. De gemiddelde volwassen rat heeft 20-25 gram Reggie Rat Original per dag nodig.
Ingrediënten: tarwe, maïs, maïsvlokken, erwtenvlokken, haver, geroosterde tarwe, sojaschroot, tarwevoer, alfalfameel, lijnzaad, sojaolie, geëxtrudeerde johannesbroodkiemen, sojaschillen, calciumcarbonaat. Bavat kleurstoffen. Kan genetisch gemodificeerde soja en sporen van noten bevatten.
Ruw vet: 4,0 %
Ruwe celstof: 4,0%
Ruwe as: 5,0%
Ruw eiwit: 14,5%
E1 ijzer (ijzer(II)sulfaat, monohydraat): 61 mg/kg
E8 selenium (natriumseleniet): 0,03 mg/kgE2 jodium (calciumjodaat): 1,5 mg/kg
E5 mangaan (mangaan(II)sulfaat, monohydraat): 32 mg/kg
E4 koper (koper(ii)sulfaat, pentahydraat): 20 mg/kg
E6 zink (zinksulfaat, monohydraat): 0,3 mg/kg
Vitamine A: 20.000 IE/kg
Vitamine D3: 2.000 IE/kg
Vitamine E (als alfa-tocoferol acetaat): 50 mg/kg
Tiny Friends Farms is een merknaam van Supreme Petfoods.
Pets Place Premium Muis & Rat
Fabrikant: Pets Place
Hoeveelheid: 800 gram
Prijs: 3,29 euro
Gebruiksaanwijzing: Zorg ervoor dat uw huisdier altijd beschikt over vers water. Voor uw knager dagelijks de benodigde hoeveelheid voeding, bij voorkeur verspreid over meerdere momenten op de dag. Let er bij het voeren van een variatiemenu op dat het eerder gegeven portie voer is opgegeten voordat u het bakje bijvult.
Ingrediënten: granen, plantaardige bijproducten, groeten, vruchten, zaden, vlees- en dierlijke bijproducten, mineralen, oliën, vetten en nutritionele toevoegingsmiddelen.
Eiwit: 15,0%
Vet 4,0%
Anorganische stof 5,0%
Ruwe celstof: 7,5%
Fosfor 2 gram per kiloCalcium 4 gram per kilo
E1 ijzer (ijzer(II)sulfaat, monohydraat): 5 mg/kg
E8 selenium (natriumseleniet): 0,02 mg/kg
E2 jodium (calciumjodaat): 0,02 mg/kg
E3 cobait (cobait carbonsat): 0,02 mg/kg
E5 mangaan (mangaan(II)sulfaat, monohydraat): 2 mg/kg
E4 koper (koper(ii)sulfaat, pentahydraat): 10 mg/kg
E6 zink (zinksulfaat, monohydraat): 5 mg/kg
Vitaminen A: 9.000 IE/kg
Vitamine D3: 1.000 IE/kg
Vitamine E: 45 mg/kg
Vitamine C: (i-ascorbinezuur): 50 mg/kg
Hope Farms naturel best - Mouse / Rat Select
Fabrikant: Hope Farms
Hoeveelheid: 800 gram
Prijs: 3,55 euro
Gebruiksaanwijzing: ratten 15 tot 35 gram per dag. Verder wordt het gebruik niet toegelicht. Wat wel toegelicht wordt is dat het een vaste samenstelling van het product kent met hoogwaardige grondstoofen, afgestemd op de soortgerichte voedingsbehoefte van een gezond dier. Dat het wetenschappelijk ontwikkeld is en onder intern en extern wetenschappelijk toezicht staat. Dat het puur natuur is en geen synthetische guer-, kleur- en smaakstoffen zijn toegevoegd.
Op de website van Hope Farms wordt bij ratten het volgende toegelicht: De rat regelt zelf zijn voedselopname, daarom kun je een bakje voer voor een paar dagen geven. Twee keer per dag schoon water. Per dag eet een rat ongeveer 32 gram Hope Farms Mouse/Rat Super of Mouse/Rat Select, af en toe aangevuld met een stukje fruit en groenten. Hope Farms Mouse/Rat Super bevat extra grote brokken en komt tegemoet aan de grote knaagbehoefte van de rat. Ratten zijn dol op een stukje gekookte kip of rundvlees en daarmee kun je ze extra verwennen.
Ingrediënten: plantaardige bijproducten, granen, zaden, groeten, mineralen, oliën en vetten.
Ruw eiwit: 15,0%Ruw vet: 4,0%
Ruwe celstof: 14,0%
Rus as: 6,5%
Vocht: 10,3%
Koper (koper(II)sulfaatpentahydraat): 18,7 mg/kg
Vitaminen A: 9.000 IE/kg
Vitamine D3: 1.000 IE/kg
Vitamine E (DL-alpha-tocoferylacetaat): 35 IE/kg
Klik hier voor meer informatie met betrekking tot de betekening 'IE', dat voor Internationale Eenheid staat.
Knaagdiervoer
Er zijn ook knaagdierenvoer bestemd voor algemeen groep knaagdieren waaronder de kleurmuizen, hamsters en ook ratten vallen. Dit over bestaat eveneens uit graan, zaden, noten en brokken. Ook dit voer bevat meestal geen dierlijk eiwit. Ook al lijkt het dat het niet specifiek voer is voor de tamme rat, vaak zijn de ingredienten redelijk hetzelfde.
Brokken
Naast de gemengd voer zijn er ook brokken te koop die bestemd zijn voor tamme ratten. Deze brokken worden ook wel laboratoriumbrokken genoemd. Dit komt omdat laboratoria vaak geen gemend voer geven, maar brokken. Deze brokken bevatten alle voedingsmiddelen die de tamme rat nodig hebben. De tamme rat heeft geen ander keuze dan deze brokken te eten en krijgt op deze wijze de voedingsmiddelen binnen. Een ander voordeel is dat voer bijna niet verspilt wordt. Dit omdat de brokken een lange bewaartermijn hebben en gegeven brokken niet weggehaald hoeven te worden. In bepaalde brokken wordt visproduct als diierlijk eiwit toegevoegd. De vraag is of dit wel goed is.
De basisbestanddelen waaruit brokken bestaan zijn ruw eiwit, ruw vet, ruwe celstof, calcium, fosfor, vitamine A, D en E.
Fruit, groente en lekkernijen
Afhankelijk wat je als basisvoer geeft, is het wel of niet nodig om vers groente en fruit te geven. Maar ongeacht of het nodig is, vindt de tamme rat dit erg lekker en stellen ze het zeer op prijs dat ze het krijgen. Voorbeelden wat je kunt geven zijn stukje appel, peer, banaan, andijvie, sla, broccoli, wortel of een gekookt stukje aardappel. Houdt wel rekening mee dat het in kleine mate gegeven moet worden. Verschillende koolsoorten zet in de buik uit en veel groente- en fruitsoorten bevatten veel vocht. Te veel hiervan kan leiden tot diarree.
Andere lekkernijen zijn bijvoorbeeld een stukje gedroogd brood,
, gedroogde stukjes banaan, stukje cornflakes, hardgekookt ei, stukje kaas, noten of een hondenbrokje. Het voordeel van harde extraatjes is dat het afslijten van de tanden bevorderd.
Chocola, drop, chips, snoep en koek moet je absoluut niet aan de tamme rat geven. Dit is niet gezond voor de tamme rat. En het is vaak te zout. Beste is daarom ook om geen kattenbrokjes te geven. Omdat kattenbrokjes veel zouter zijn dan hondenbrokjes.
Dierlijk of plantaardig eiwit
De behoefte van eiwit is afhankelijk van de leeftijd van de tamme rat. Jonge ratten moeten nog groeien en hebben meer behoefte aan eiwit. Eiwit kan je verdelen in dierlijk eiwit en plantaardig eiwit. Dierlijk eiwit is op later leeftijd moeilijk verteerbaar en te veel hiervan is voor de tamme rat niet gezond. Veel eiwit is op latere leeftijd ook niet meer nodig, het is een bouwstof en de groei van cellen is op latere leeftijd minder. Een teveel van eiwit wordt omgezet in vet en is op die leeftijd zeer schadelijk voor de nieren.
Op veel websites staat dat een tamme rat dierlijk eiwit moet hebben. Dit is een fabel. Plantaardig eiwit wordt steeds meer als veiliger en gezonder dan dierlijk eiwit beschouwd. Plantaardig eiwit bevat namelijk minder zwavelbevattende aminozuren zoals methionine. Te veel aan dierlijk eiwit kan zorgen voor verzuring van het bloed en kan de botdichtheid aantasten, het immuunsysteem verzwakken en de nieren aantasten. Overmatig dierlijk eiwit kan ook groei van tumoren veroorzaken.
Gebrek aan en te veel aan voedingsstoffen
Een tekort aan eiwit, vitaminen of een ander voedingsstof kan leiden tot problemen. Hieronder een tabel met de verschijnselen wanneer sprake is van een gebrek.
| Gebrek aan | Verschijnselen | Te vinden in |
| Eiwit | Slechte vacht, haaruitval, longontsteking, onvurchtbaarheid en slechte groei van jonge dieren, bijterigheid (bij teveel en bij te weinig) | Erwten, bonen, soja, kaas |
| Vitamine A | Longontsteking, huidslijmvlies- en oogbeschadigingen, groeistoornissen, diarree en algemene infectiegevoeligheid, krampen, kleine nesten | Wortelen, eigeel, vers groenvoer, bananen en andere fruit, kaas |
| Vitamine B-compl. | Haaruitval, verminderde vruchtbaarheid, gewichtsverlies, verteringsstoornissen, trillen, zenuwverschijnselen, bloedarmoede, infecties | Havervlokken, groenvoer, fuit, klaver, hondenbrokken, graan |
| Vitamine C | Kan een rat zelf aanmaken, zal dus niet snel tekort hebben | Groenvoer, fruit |
| Vitamine D | Groeistoornissen, verzwakte beenderen. Te veel vitamine D zorgt voor ontkalking van botten en kalkafzetting in vloedvaten | Melkproducten, eigeel |
| Vitamine E | Onvruchtbaarheid, spierontsteking, zenuwproblemen, bloedingen en slechte groei van jonge dieren | Eigeel, gekiemde granen, verse granen, groene groente |
| Vitamine K | (Neus)bloedingen, slechte genezing van wondjes en groeistoornissen, wordt normaliter in de darmen gemaakt | Groenvoer |
| Calcium | Verlammingen, ontkalking van de botten en het afbreken van tanden | Mineralenprep., Melkproducten, sepia, veelzijdige voeding |
| Kalium | Gewichtsverlies, hartproblemen en ascites (vocht in de vrije buikholte) | Fruit |
| Natrium | Kan alleen optreden bij zeer ernstige diarree | Kaas, veelzijdige voeding |
| Magnesium | Onrust, prikkelbaarheid, krampen, diarree en haaruitval | Groenvoer, graan |
| IJzer | Bloedarmoede, maag/darmstoornissen en onvruchtbaarheid | Groenvoer, graan, vlees |
| Jodium | Stofwisselingsstoornissen en schildklierafwijkingen | Groenvoer, graan, water |
Bron: tabel is afkomstig uit het boekje "De tamme rat" geschreven door Rob Dekker & Anne Lems.
Maar te veel van bepaalde voedingsstof kan eveneens tot problemen leiden. Een teveel aan vitaminen, zoals C, zal met de urine het lichaam verlaten worden. Toch is het niet altijd goed. Te veel aan vitaminen A kan leiden tot vermoeidheid, duizeligheid, misselijkheid, hoofdpijn en een vergroting van de lever. Een langdurige te veel van vitamine D kan schade aan hart, nieren en bloedvaten veroorzaken. En te veel van vitaminen E stapeling in verschillende weefsels optreden en hierdoor kan het de processen in die weefsels nadelig beïnvloeden.
Bij het zelf samenstellen van voer dient rekening gehouden te worden met de samenstelling en de hoeveelheid voedingsstoffen.
Water
De tamme rat drinkt best veel als je het met andere kleine knaagdieren als hamsters en muizen vergelijkt. De gemiddelde wateropname per dag bedraagt tussen de 20 en 30 ml. Je kunt water in een waterfles geven of door middel van een waterbakje. Ratten willen een bakje met water wel eens omgooien of spitten het bodembedekking in het waterbakje. Een ander nadeel is dat wanneer het om een hoog waterbakje gaat en de tamme rat jongen heeft, eventueel een jong die nog geen ogen open heeft, erin springt en niet eruit kan komen. Daarom is het beste om een waterfles te gebruiken.